ENERJİ SEKTÖRÜ
TEMEL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Günlük ve ekonomik hayatın can damarlarından birisi olan enerji sektörü, zorlu süreçlerden geçiyor. Devlet özelleştirme sürecini tamamladı. Müşteri patron koltuğuna oturmaya başladı. EPDK, liberal bir piyasa ve verimli işletmeler, güçlü ve sürdürülebilir finansal yapılara sahip şirketler için düzenlemeler yapıyor. Şirket sahip ve yöneticileri ciddi sorunları çözmeye çalışıyorlar.
Aslında sorunlar fırsatları da bünyesinde barındırıyor. Geleceği okuyup doğru pozisyon alanlar, sorunları çözüp fırsatları değerlendirenler farklı kulvarlarda yer almaya devam edeceklerdir.
Şirketlere önemli roller düşmekle birlikte, tek başlarına sorunların üstesinden gelmeleri mümkün görülmemektedir. Şirketlerin ve sektörün sorunu ülkenin sorunu haline gelebilmektedir. Bunun için masada devletin, özel sektörün, kamuoyunun, çözüm ortaklarının olması gerekmektedir. Bunlara ilaveten, RMC, çözümü enerji, bankacılık ve telekomünikasyon sektörlerinin ortak sinerji projeleri üretmesinde görmektedir.
Sektörün temel büyüklükleri ve bileşenlerini şu şekilde özetleyebiliriz:
- 252 TWh’ı aşkın yıllık tüketim
- 35 milyar dolarlık bir işlem hacmi
- 12,9 milyar dolar özelleştirme bedeli
- 38 milyon kayıtlı abone
- 21 dağıtım ve perakende şirketi
- 200’ün üzerinde tedarikçi
- %80’ni havai olmak üzere 1 milyon kilometrelik şebeke, 400 bin trafo
- 45 bin personel
- %17 oranında, 12 milyar lira kayıp kaçak
- %98,5 ortalama tahsilat oranı
- 2 milyon serbest tüketici, yüzde 80 piyasa açıklık oranı,
- 18 milyar lira 5 yıllık yatırım bütçesi
Temel sorunların başlıcaları aşağıda belirtilmiştir.
- İyimser beklentilerle ve ağırlıklı olarak dövizle borçlanarak ödenen yüksek özelleştirme bedelleri
- %76’lık kur artışı nedeniyle ortaya çıkan 10 milyar lirayı aşkın ilave finansal maliyet
- 4 milyar doları aşkın kayıp kaçak
- %98-98,5 tahsilat ortalamasına karşılık %2,38’lik kar marjı
- Süreçlerin kol gücüne dayalı olması
- Akıllı şebeke ve IT sistemlerinin henüz kurulma aşamasında bulunması
- Ülke çapında yaygın, müdahaleye ve fiziksel risklere maruz açık şebeke alt yapısı
- Sahada zaman zaman yaşanan suiistimaller
- Rekabet, müşteri elde tutuma, satış pazarlama, akıllı şebeke yönetimi veriye dayalı yönetim gibi hususlarda yeterli ve nitelikli insan kaynağı ihtiyacı, eğitim ihtiyacı
- Müşterilerin yüksek beklentileri
- Regülatif zorunluluklar ve ödenen bedeller
- Artan rekabet ve azalan kar marjları
- Genel ekonomik, güvenlik ve siyasi riskler, talep tahmin ve fiyatların öngörülememesi
Çözüm Modelleri ve Fırsat Alanları
Enerji sektöründeki hızlı kazanım, iyileştirme ve geliştirme potansiyelinin oldukça büyük düşünüyoruz. RMC olarak, birer hafta arayla, 7 başlık altında çözüm önerilerine yer vermeye çalışacağız.
1- Müşteri Kredibilitesi ve Risk Yönetimi
2- Kayıp Kaçak Yönetimi
3- Akıllı Şebeke Yönetimi
4- Gelir Güvence ve Alacak Yönetimi
5- Coğrafi Bilgi Sistemlerine Dayalı Satış, Pazarlama ve Saha Yönetimi
6- Varlık ve Envanter Yönetimi
7- Bilgi, Analitik ve Finansal Zekaya Dayalı Yönetim
Abdullah Sevimli
RMC -Founder